Ders Tanımları

LAW 501 - Hak Kuramı

Bu derste, modernitenin hakkın kaynağına ilişkin kuramsal arayışlarından yola çıkılarak, ”İnsan Haysiyeti ve Hakkı”, ”Zorunluluk ve Özgürlük”, ”Siyasi Seçkincilik ve Demokrasi”, ”Din-İnanç-Düşünce ve İfade Özgürlükleri”, ”Özgürlük Sorunu Açısından Alman İdealizmi”, ”Küreselleşme ve Haklar”, ”Hukuk-Düşünsel ve Bedensel Özerklik Ayrımı” gibi konular işlenecektir.

LAW 502 - Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk

Ataerkil toplumun kadın üzerindeki hâkimiyeti, yani cins ayrımı, toplumun kuruluşuna denk düştüğü ölçüde, cinselliği belirleyen bir siyasi iktidar ilişkisinin varlığından söz etmek gerekir. Bu ilişki, bir yandan kadınlık ve erkeklik rollerini tanımlarken, diğer yandan da cinselliği tabii olmaktan çıkarıp sosyal bir olguya dönüştürür. Siyasi iktidarın bu yönü göz önünde bulundurulmadıkça, sosyallik ve hukukilik ile ilgili her saptama eksik kalacaktır. Bu ders, siyasi iktidarın bu yönünü tartışmaya açmayı amaçlamaktadır.

LAW 517 - İnsan Hakları Aktivizmi I

Bu dersin amacı, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında, çok farklı toplumsal örgütlenme modellerinin anlamı ve işlevini incelemek ve tartışmaktır. Bugün, ‘aktivizm' olarak adlandırılan ve sivil toplum kuruluşları (STK) eliyle yürütülen bu faaliyetler, insan haklarının gelişimi ve ihlâllerin takibinde, yerleşik hak arama yollarına paralel nitelikte hayati bir öneme sahiptir. Aktivizmin etkili olabilmesi için, insan hakları araştırması, insan hakları veri ve kaynaklarına ulaşma, tanıtım, toplumsal bilimler ve fen bilimlerinin yöntemlerinden yararlanma gibi becerilerin tanıtılması ve kullanılmasının öğretilmesi de bu dersin kapsamında yer almaktadır. Bu derste, öndegelen uluslararası insan hakları STK'larının temsilcileri, başarılı insan hakları kampanyalarının yöneticileri ve aktivistler de, konuk konuşmacılar olarak yer alacaktır. Dersin bu oturumları herkesin katılıma açık olacaktır.

LAW 518 - Kadının İnsan Hakları

Bu dersin amacı insan hakları kuramının kadın hakları bakış açısından ele alınmasıdır. Kadınların insan hakları, genel insan hakları çerçevesinin gelişimine kıyasla görece yeni ortaya çıkmıştır. İnsan hakları standartları kadınların ihtiyaçlarını ve deneyimlerini dikkate alarak oluşturulmamıştır. Bunun sonucunda, kadınların insan haklarını uluslararası insan hakları yapısına ve mekanizmalarına dahil etme mücadelesi gelişmiştir. Bu mücadele, Birleşmiş Milletler tarafından Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) ve İhtiyari Protokolü'nün ve bölgesel örgütler tarafından da diğer uluslararası belgelerin ve koruma mekanizmalarının kabul edilmesi ile sonuçlanmıştır. Bu derste toplumsal cinsiyet, kadının insan hakları, kadınlara karşı ayrımcılık, kadın erkek eşitliği, ev içi şiddet, kadınların adalete erişimi gibi kavramlar analiz edilecektir. Dünyada ve Türkiye’de kadın hakları hareketinin ve feminizmin gelişimi de ele alınacaktır. Kadınların insan haklarına ilişkin ihlaller ve örnek kararlar incelenecektir.

LAW 530 - AİHM Kararlarında Usul Hukukuna İlişkin Hak ve İlkeler

Dersin konusunu, Usul Hukuku'na ilişkin hak ve ilkeleri içeren İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 6. maddesi oluşturmaktadır. Sözleşme'nin 6. maddesi Ceza Usul Hukuku'nun yanı sıra İdari ve Medeni Usul Hukuku'nu da ilgilendirmektedir. İnsan Hakları Mahkemesi'nin yoğun içtihatıyla kapsamı oldukça genişleyen bu madde, karar incelemeleri yapılarak ele alınacak ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'nin adil yargılanma kavramına yaklaşımı değerlendirilecektir.

LAW 542 - Uluslararası İnsan Hakları Hukuku: Koruma Usulleri

Bu ders, bugünün dünya insan hakları sisteminin yapısal unsurları olan, insan haklarının korunmasına ilişkin uluslararası yargısal ve yargı dışı/siyasal/diplomatik usullerin eleştirel olarak incelenmesini amaçlar. Bu usullerin kullanımı ve etkisi, ilgili örnek olaylar çerçevesinde yapılacaktır. Ders, mağdur, ihlâl ve hak arama konularına ilişkin kavramsal çerçevenin çizilmesinin ardından, günümüzde etkin olarak kullanılan uluslararası hak koruma mekanizmalarının (Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği, AGİT, Amerika, Afrika yapıları) incelenmesiyle ilgilidir. Bu mekanizmaların analizi ve ayrıca her biriyle ilgili olarak, Türkiye'nin bu bağlamdaki yeri ve rolü, ilgili vakalar ışığında değerlendirilerek incelenecektir.

LAW 577 - Mülteci Hukuku

Derste ilk olarak, 1951 Cenevre Sözleşmesi ve buna ekli Protokol ve Mülteci Statüsünün Belirlenmesine İlişkin Kriter ve Usuller Hakkında El Kitabı'nın hükümleri çerçevesinde mülteci hukukunun temel ilke ve kavramları ele alınacaktır. Daha sonra, Avrupa Topluluğu Hukuku'nun mültecilik statüsüyle ilgili düzenlemeleri ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi bağlamındaki uygulama incelenecektir. Son olarak, mülteci hukuku konusunda Türkiye'deki uygulama, özellikle 1994 Yönetmeliği hükümlerinin uygulanma biçimi veyargıya akseden şikayetler çerçevesinde değerlendirilecektir.

LAW 578 - Sosyal Haklar Açısından Yoksulluk Sorunu

Teknolojik devrim, küreselleşme, işsizliğin yapısal değişimi, demografik yapıdaki değişimler, vb. sonucunda yoksulluk sorunu son 20 yıldır tüm dünyada ve ülkemizde giderek artan bir şekilde kendini hissettirmektedir. Bu nedenle, tüm sosyal bilimlerde yoksulluk üzerine yapılan araştırmalarda da bir artış gözlenmektedir. Bu gelişmelerden hukuk bilimi de etkilenmekte, bir yandan teorik düzeyde refah devleti ve sosyal adalet kavramları yeniden sorgulanmakta, öte yandan yoksulluk giderici yeni kurumlar hukuk sistemlerine girmektedir. Sosyal Haklar Açısından Yoksulluk Sorunu adlı dersin temel amacı, bu alandaki gelişmeleri hem teorik boyutlarıyla hem de pozitif hukuktaki yansımalarıyla incelemektir. Bu çerçevede, teorik açıdan ele alınacak temel konular: Sosyal hakların insan hakları içindeki yeri ve klasik haklarla olan ilişkisi, çağdaş sosyal adalet teorileri, yoksulluk ve yeni yoksulluk kavramları, işsizliğin değişen niteliği karşısında çalışma hakkının yeni boyutları ve refah devletinin krizidir. Pozitif hukuk açısından incelenecek başlıca konular ise, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, BM Ekonomik Sosyal Kültürel Haklar Sözleşmesi, Avrupa Sosyal Şartı ve Revize Edilmiş Avrupa Sosyal Şartı, ILO sözleşmeleri ve AB Tüzük ve Yönergeleri gibi uluslararası sosyal haklar belgelerinin yoksulluk sorununa ilişkin düzenlemeleri özellikle de yeni bir sosyal hak olan ”güvenceli asgari gelir hakkı” ve iç hukuk açısından da Anayasa'nın ilgili maddeleri, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun'dur.

LAW 581 - Hukukçu Olmayanlar için Hukuka Giriş

Bu dersin amacı, hukukçu olmayanların, hukuki kavramlar ve terimlerle tanışmalarını sağlamaktır. Ders kapsamında, uluslararası hukuk ve insan hakları hukukuna özel önem verilecektir. Böylece öğrenciler, sonraki çalışmalarını sağlam bir zemin üzerinde yürütebileceklerdir.

LAW 585 - İnsan Hakları Aktivizmi II

Bu ders, LAW 517 dersinin ardından alınabileceği gibi, ondan bağımsız olarak da alınabilir. Dersin amacı, ilkin insan hakları aktivizminin toplumsal, siyasal ve hukuksal çerçevesini inceledikten sonra, günümüzün başlıca insan hakları aktivizmi örnekleri ve yöntemlerini değerlendirmek ve tartışmaktır. Aktivizmin ilgi odağı olan mağduriyete yaklaşım biçimleri, mağduriyet ve hukuki gerçeklik, mağduriyeti giderme çabalarının onarıcı niteliği, hakların güçlendirilmesi kavramı, bu bağlamda taktikler ve stratejinin anlamı, ihlâl haritalaması ve sivil itaatsizlik gibi konular ise, günümüz insan hakları aktivizminin yapısal karakteri ve geliştirdiği becerilerin incelenmesiyle ilgili bazı başlıklardır. Bu dersin bazı oturumlarında, insan hakları aktivizminin uluslararası ve ülkemizdeki önemli örneklerinin temsilcileri konuk konuşmacı olacak, o oturumlar herkesin katılımına açık yapılacaktır.

LAW 590 - Ceza Adaleti Sistemi ve Suçla Mücadele Politikaları

Bu ders kapsamında, ceza adaleti sisteminin amaçları, bu sistemi oluşturan unsurların incelenmesi ve ceza adaleti sürecinin sorunları üzerinde durulacaktır. Derslerde ceza adaleti sisteminin uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin yeni gelişmeler, onarıcı adalet, müvekkili temel alan yaklaşımlar gibi deneysel çözümler ve modellerle toplumsal adalet kavramı tartışılacaktır. Bu dersin amacı, öğrencilerin mevcut sistemin politika ve uygulamalarını eleştirel bir bakışla incelemelerine, etkili ve pratik çözümler geliştirmelerine yardımcı olacak becerileri öğretmektir.

LAW 617 - Cins, Irk ve Cinsellik

Bu derste, Irkçılık, Cinsel Ayrımcılık ve Cinsiyet Ayrımcılığı konuları işlenecektir. Bu konularda verilen mücadelelerin milletlerarası ve Türkiye'deki strateji ve taktikleri tartışılacaktır. Felsefe, sanat ve medyanın bu konulara yaklaşımları ve bu ayrımcılıklardan doğan mağduriyetler üzerindeki etkileri incelenecektir. Bu dersin bazı oturumlarında, insan hakları aktivizminin uluslararası ve ülkemizdeki önemli düşünür, yazar ve aktivistleri konuk konuşmacı olacak, o oturumlar herkesin katılımına açık yapılacaktır. Bu ders için, çoğunluğu İngilizce olan bir okuma listesi vardır.

LAW 620 - Alternatif Uyuşmazlık Çözümü-Arabuluculuk

Bu ders, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden arabuluculuk üzerine yoğunlaşmayı hedeflemektedir. Arabuluculuk hem hukuk hem de ceza davaları anlamında ele alınacaktır. Derste, öğrencilere uyuşmazlık çözüm teorisi, onarıcı adalet gibi kavramların yanı sıra müzakere-arabuluculuk beceri ve teknikleri ve yuvarlak masa stratejileri gösterilecektir. Öğrenciler, günlük hayatta karşılaşılan uyuşmazlıkların kaynaklarını araştıracak ve çözüm mekanizmalarını tartışacaktır. Derste, aktif dinleme ve iletişim, gözlem yapma, empati geliştirme, kültürel farkındalık ve cinsiyet duyarlılığı gibi temel beceriler de geliştirilecektir. Daha sonra, öğrencilere çözüm bulmaları gereken ihtilaf senaryoları verilecek ve kendilerinden hukuki durumlar yerine menfaatlere odaklanmaları beklenerek müzakere taktikleri geliştirmeleri istenecektir.

LAW 626 - Hukukta Ayrımcılık Yasağı

Bu dersin amacı, ayrımcılık yasağı ile eşitliğin teorik ve hukuki temellerinin incelenmesi ve eşitliğe ilişkin ilkelerin Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ile Türk Hukuku'ndaki gelişim çizgisinin ortaya konulmasıdır. Öğrenciler, dönem sonunda ayrımcılığın nedenlerine ve farklı tezahür biçimlerine ilişkin ayrıntılı bilgiye sahip olacaklardır. Böylece, hukukun yasakladığı ayrımcı muamelelerin tespiti için gerekli bilgiyle donanmış olacaklardır.

LAW 635 - Toplumsal Dönüşümler ve Hukuk Mesleği

Hukuk mesleği, salt hukuki değil aynı zamanda siyasal, toplumsal ve ekonomik gelişmelerdeki önemli rolü itibarıyla, gerek tarihsel gelişimi gerekse de meslek içi mücadeleleri açısından sistemli şekilde çalışılması gereken bir meslektir. Bu tür çalışmalara, başta Anglo-Sakson geleneklerinde olmak üzere, farklı hukuk sistemlerinde rastlamak mümkünse de, Türkiye’de mesleğin sistemik analizi görece yeni bir çalışma alanıdır. Bu ders kapsamında, önce hukuk mesleğinin kavramsal olarak nasıl düşünülebileceği meslek üzerine yapılmış teorik çalışmalar üzerinden tartışılacak ve karşılaştırmalı bir genel çerçeve çizilecektir. İlerleyen bölümlerde ise, Türkiye’de mesleğin ortaya çıkışı, gelişimi ve bugünkü yeri gerek yerel gerekse de küresel tartışmalar bağlamında değerlendirilecektir. Bu bağlamda ders kapsamında, hukuk eğitiminin mesleğin şekillenmesindeki rolü, Türkiye’nin modernizasyon serüveninde hukuk mesleğinin yeri, mesleğin ideolojik ve siyasi boyutu, hukuki karar alma süreçlerini etkileyen faktörler, hukukçuların sosyalizasyon biçimleri, kadınların meslek içerisindeki yeri, mesleğin küresel sermaye ile entegrasyonu ve yeni “avukatlık” biçimlerinin yanı sıra arabuluculuk gibi alternatif yöntemlerin hukuk mesleğinin uyuşmazlıklar üzerindeki hegemonyasına etkisi gibi konular işlenecektir. Ders hukuk mesleğini sosyolojik, kültürel ve siyasal bir perspektiften anlamayı temel aldığı için, hukuk bilgisi gerektirmemektedir. Dersin okumaları zaman zaman İngilizce olacak, ancak ders Türkçe işlenecektir.

LAW 638 - İş Dünyasında İnsan Hakları

İnsan haklarının korunmasıyla ilgili hukuki gelişmeler, artık sadece devlet adına işlem veya eylemler yapan kişilerin faaliyetleriyle sınırlı olmaktan çıkmıştır. Özel kişiler arasındaki ilişkilerde de insan hakları ihlâli tanımına uygun vakalarla karşılaşılması mümkündür ve hukuk bu konuda da bir işlev yerine getirebilmelidir. Böylece “insan hakları hukuku” olarak tanımlanan hukuk disiplini bu gelişmeyi dikkate alan bir kapsama sahip olmak zorundadır. Bu ders, ulusal ya da uluslararası ölçekte iş ilişkilerinin kurulması, sürdürülmesi veya sona erdirilmesi bağlamında insanın haklarının korunmasına ilişkin uluslararası hukuk standartlarının incelenmesini ve günümüze ilişkin örnek vakalar çerçevesinde tartışılmasını amaçlamaktadır. Bu ders kapsamında, küreselleşmenin ulusal ve uluslararası iş ilişkileri üzerindeki etkisi, mevcut ve gelişen uluslararası insan hakları normları ışığında tartışılacaktır. Bir ticari işletme içi ilişkiler bu kapsamda yer aldığı gibi, bu işletmelerin yatırım koşulları ve işletme faaliyetlerinin insan ve çevreye yönelik yerel ve ulusalötesi etkileri de, aynı bağlamda incelenecektir.

LAW 644 - Hukuk İngilizcesi

Bu ders, uluslararası hukuk alanında İngilizce olarak hareket edecek olan katılımcıların dil becerilerini geliştirmeye yönelik olarak hazırlanmıştır. Ders içeriği katılımcıların günlük çalışma hayatlarında karşılaşabilecekleri benzer metinler, alıştırmalar ve konulardan oluşmaktadır. Derste kullanılan metinler, uluslararası konularını ele alır ve sözleşmeler, şirketler hukuku, mülkiyet hukuku gibi konuları içermenin yanında hukukla ilgili diğer pek çok konuyu da kapsamaktadır. Bu derse katılacakların, İngilizce dil becerilerinin en azından üst orta seviyede (Upper-intermediate /Avrupa Dil Çerçevesi, B2 seviyesi) olması beklenmektedir. Katılımcılar ayrıca, önde gelen kurumlar tarafından tanınan bir uluslararası sertifika veren ve Cambridge ESOL (Cambridge İngilizce'den Başka Dilleri Konuşanlar için) tarafından özellikle hukuk öğrencileri veya avukatlar için tasarlanmış olan ILEC (Uluslarası Hukuk İngilizcesi Sertifikası) sınavına hazırlanırlar. Bu ders İngilizce verilmektedir.

LAW 660 - Internet Hukuku: Bilgi Çağında Haklar, Özgürlükler ve Sorumluluklar

İnternet gibi bir iletişim ağının hayata geçmesine yol açan bilgi ve iletişim teknolojileri, bir taraftan, bilgiye erişim, haberleşme, ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri özgürlüğü gibi temel insan hak ve özgürlüklerinin kullanımını hatırı sayılır biçimde güçlendirmektedir. Fakat diğer taraftan aynı teknolojilerin, bu hak ve özgürlüklerin ve özel yaşama saygı, haberleşmenin gizliliği ve insanlık onuru gibi diğer özgürlük ve değerlerin aleyhine etkiler yaratabileceği genel kabul gören bir gerçektir. Bu gerçekler gözönünde bulundurularak, bu yüksek lisans dersinde Türkiye'deki yasal durum eleştirel bir açıdan ele alınacak, Türkiye'de internetle ilgili içerik düzenlemeleri ve sansürün tarihçesi incelenecek ve değerlendirilecektir. Ders, Türkiye'de internette içeriğin düzenlenmesi konusundaki diğer girişimler yanında ağırlıklı olarak yeni çıkarılan ve kısaca “5651 Sayılı Kanun” diye anılan “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” ve onunla ilintili düzenlemeleri de değerlendirecektir. Bu değerlendirmeler, içerik sağlayıcılar, yer sağlayıcılar, erişim sağlayıcılar ve internet kafeler gibi çeşitli tarafların yasal sorumluluklarının incelenmesini de kapsayacaktır. Ders kapsamı içinde, mevcut düzenleme sistemlerinin nasıl işlediği ve ağırlıklı olarak Türk yargısının yetki alanı dışında bulunan web sitelerine erişimin mahkeme ve idari erişim engelleme kararlarıyla nasıl engellendiği örnekler verilerek incelenecektir. Bu incelemede 5651 Sayılı Kanun'un uygulanmasıyla ilintili olduğu ölçüde “Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı”nın (“TİB”) ve onun yasadışı etkinlikleri izleyen “İnternet Bilgi İhbar Merkezi”nin kuruluş ve işleyişi de değerlendirilecektir. İlaveten 5651 Sayılı Kanun AİHM kararları ışığında AİHS'in 10. maddesi ve Anayasa hukuku açısından da değerlendirilecektir. Son olarak, Türkiye'yi bu konuda ilgilendiren uluslararası gelişmeler incelenecek ve internette içerik düzenlemeleriyle ilgili olarak Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi düzeyindeki gelişmelere de değinilecektir.

LAW 678 - Hukuka Eleştirel Yaklaşımlar

Hukuk kuramındaki ana akım düşüncelere yöneltilen eleştirileri temel alan bir derstir. Ders kapsamında, kendini hukuk kuramındaki ayrışmaların dışında konumlandıran ve modern hukuk sisteminin kendisini eleştiri hedefine alan yaklaşımlar ele alınarak tartışmaya açılacaktır.

LAW 680 - Koruma Tedbirleri Hukuku

Henüz suçluluğu ispat edilmemiş kişilerin özgürlüklerinin, delillerin elde edilmesi ve muhafazası amacı ile sınırlandırılması rejimini konu edinen koruma tedbirleri hukuku, ceza muhakemesi ile insan hakları hukukunun ortak alanlarından birini oluşturmaktadır. Günümüzde adil yargılanma hakkı ile aksi ispatlanana kadar masum kabul edilme hakkı, ceza muhakemesinde korunması gereken değerler olarak ön plana çıkmakta, uzun süren yargılamalar ve tutukluluk süreleri ülkemizde tartışılmaktadır. Bu ders kapsamında, öncelikle, koruma tedbirlerinin amaçları, genel özellikleri ve ön koşulları üzerinde durulacak, koruma tedbirleri hukukunun genel teorisi tartışılacaktır. Bu kapsamda, özellikle kanunilik ilkesinin koruma tedbirleri açısından ne şekilde geçerli olduğu sorunu üzerinde durulacaktır. Ayrıca, koruma tedbirlerinin ön koşullarından şüphe derecesi ve şüphenin denetlenmesi gibi sorunlar irdelenecektir. Derste bunun dışında, Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlarda düzenlenmiş olan koruma tedbirleri teker teker incelenecek, yasal düzenlemeler ile uygulamadan kaynaklanan sorunlar tartışılacak, karşılaştırmalı hukuk ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları da dikkate alınarak bu sorunlara çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.

LAW 601 - Yüksek Lisans Tezi

Tezli yüksek lisans programı çerçevesinde yazılması beklenilen tez, bilimsel kriterlere uygun kaleme alınmış, araştırma ürünü, özgün bir çalışmadır. Öğrencinin bu çalışmayla hukuksal bilgileri değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanmış olduğunu kanıtlaması beklenir. Araştırmasının sonuçlarıyla adayın Türk hukuk biliminin gelişimine bir katkıda bulunması ve belirli bir hukuksal sorunun çözümüne farklı bir bakış açısı kazandırması istenmektedir.

LAW 603 - Yüksek Lisans Projesi

Tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin yazması gereken projede, adayın, kendisine sunulan derslerde edindiği bilgiyi uygulamada karşılaşılan güncel hukuksal sorunlardan birinin çözümünde uygulayabildiğini göstermesi, teorik yaklaşımdan çok ampirik bir yaklaşım sergilemesi ve olanak ölçüsünde meseleci yöntemle (case method) çalışması beklenmektedir.